Verhelst, Geert – Groot Handboek Geneeskrachtige Planten
Uitgeverij: Mannavita bvba
ISBN 90 807784 2 7
“Welk Nederlandstalig boek over kruiden is volgens jou een echte aanrader?”
Die vraag werd mij de afgelopen jaren heel erg vaak gesteld, en tot heel recent moest ik het antwoord daarop schuldig blijven. Er zijn weliswaar massa’s boeken over kruiden te vinden, en een aantal daarvan zijn inhoudelijk zeker niet slecht, maar als het gaat om het medicinale gebruik van planten was er geen enkel boek dat als naslagwerk, als ‘handboek’ bruikbaar was.
Maar dat is nu dus veranderd!
In oktober 2004 is bij Mannavita het ‘Groot Handboek Geneeskrachtige Planten’ verschenen.
De auteur van het boek, Dr Geert Verhelst, die kan bogen op een jarenlange ervaring in de materie, is er in geslaagd een erg veelomvattend, en toch overzichtelijk naslagwerk te schrijven dat een bijzonder goed overzicht biedt van het wezen van de fytotherapie.
Overzicht
In veel boeken over kruiden vind je beschrijvingen van een (groot) aantal kruiden, met hun botanische kenmerken en hun medicinaal gebruik, in een aantal gevallen vooraf gegaan door hoofdstukken over het kweken en oogsten van kruiden, en eventueel een stukje over basisbereidingen met kruiden. Wat meestal ontbreekt is een grondige theoretische fundering.
Geert Verhelst maakt deze fout heel duidelijk niet…
Na een korte inleiding worden de verschillende inhoudstoffen van kruiden uitgebreid beschreven, en een goede kennis van dit hoofdstuk helpt al heel vaak om de werking van een kruid vanuit zijn inhoudstoffen te begrijpen. Nergens eerder vond ik een zo grondige beschrijving van de inhoudstoffen, en alleen al dit hoofdstuk maakt voor mij het boek meer dan de moeite waard.
Het hoofdstuk ‘De fysiologische werking van kruiden’ omvat eigenlijk een lijst van talloze in de fytotherapie (maar ten dele ook in de reguliere geneeskunde) gebruikte termen die verwijzen naar de werking van een kruid. Gelijksoortige overzichten vind je wel in meer kruidenboeken, maar opnieuw stond ik verbaasd over de volledigheid van de lijst.
Na een hoofdstuk over “Verwerkingsvormen en Aanwendingen” vind je tenslotte het mooiste en boeiendste deel van het boek, de monografieën.
Opnieuw blinkt de auteur hier uit in volledigheid. Niet alleen worden er ruim honderdzestig kruiden beschreven die in de Westerse kruidengeneeskunde gebruikt worden, ook de afzonderlijke monografieën zijn uiterst volledig.
Ter illustratie geef ik de titels van de paragrafen zoals die bij de meeste kruiden voorkomen:
Namen, synoniemen en etymologie
Familie
Herkomst, vindplaats, beschrijving
Geschiedenis, traditioneel gebruik
Gebruikte delen
Belangrijkste inhoudstoffen
Orale inname
Eigenschappen
Indicaties
Uitwendige toepassing
Eigenschappen
Indicaties
Verwerkingsvormen en doses
Combinaties met andere kruiden
Cosmetisch gebruik
Culinair gebruik
Economisch belang
Waarschuwingen, nevenwerkingen, toxiciteit
Contra-indicaties
Interacties met geneesmiddelen, planten en stoffen
Zelf ben ik erg blij met de nadruk die gelegd wordt (o.a. door de lay-out die de drie laatstgenoemde paragrafen enige nadruk geeft) op het veilig omgaan met kruiden, niet omdat ik kruiden ‘gevaarlijk’ vind, maar omdat hiermee extra belicht wordt dat kruiden erg krachtige middelen kunnen zijn, waarmee je op een verstandige manier dient om te gaan. ‘Natuurlijk’ betekent niet ‘onschuldig’, en dat weet de auteur duidelijk zeer goed.
Conclusie
Het Groot Handboek Geneeskrachtige Kruiden is een boek waar ik, en met mij heel veel anderen, heel lang op gewacht heb.
Kruidengeneeskunde krijgt in dit boek de plaats die het verdient, en het boek verdient dan ook een erg prominente plek op de boekenplank van iedereen die zich terdege in kruiden wil verdiepen.
Gegevens
Titel: Groot handboek Geneeskrachtige Planten
Auteur: Dr. Geert Verhelst
Uitgeverij: Mannavita bvba
ISBN 90 807784 2 7
Kosten Eur 139,00 (incl. verzendkst)
Bestellen in België: via de natuurwinkel
Bestellen in Nederland: via CHI International, Koele mei te Breda (tel +31 (0)765 719 199)
 

Valiente, Doreen – Witchcraft for Tomorrow
Paperback | USA Edition | 1987
The current popularity of Wicca has resulted in many books being published on various aspects of this ancient religion. A great number of these books are based on the authors’ own personal belief system and have no real connection the the original teachings. Doreen Valiente and gerald Gardner were responsible for bringing Wicca into the twentieth century and, in their books, provide details based on the original ancient traditions, thus retaining the magic and vitality of this old religion.
Witchcraft for Tomorrow includes the following topics:
– The Old Gods
– Witch Festivals
– Witch Signs and Symbols
– The Magic Circle
– Witch Tools
– Methods of Witch Divination
– Witches’ Attire
– The Working Site
– Witchcraft and Sex Magic
Also included is the ‘Book of Shadows’ which covers many more formerly secret rites: Casting the Circle; Initiation; Full Moon Rituals; Sabbat Rites; Spells; Invocation of the Goddess and the God; Chants and dances; and much more.
Doreen is also the author of An ABC of Witchcraft and Natural Magic.
 

Valiente, Doreen – Natural Magic
184 pagina’s | Robert Hale Ltd | New edition | januari 1999
Did you know that the thickness of the layers in a locally grown onion will indicate the severity of the coming winter?
Magic is all around us, in stones, flowers, stars, the dwan wind and the sunset cloud. All we need is to develop the ability to see it, understand it, and apply it. Magic works because of nature’s laws, not in spite of them and Doreen Valiente shows us how to pratice the age-old white magic which has been familiar to the Wise Ones for centuries.
Tap the magic of:
– Herbs and Flowers
– Amulets and Talismans
– Water, Air, Earth and Fire
– Card reading
– Numbers and Colors
– Weather predicting
– Love relationships
– Dreams
– Birds and Animals
– Traditional spells
– and much more
Magic is meant to help people and Natural Magic, essentially a practical treatise revealing the magic inherent in human life and nature, shows that magic can be for everyone. Both those who are new to the practice of magic and those with experience will find it to be delightful reading and an informative handbook for use in daily life.
 

Telesco, Patricia – The wiccan book of ceremonies en rituals
 

Telesco, Patricia – De Godin als Gids
397 pagina’s | Gottmer Uitgevers Groep | oktober 1999
Een soort meditatieboek met wijsheden van honderden Godinnen uit de hele wereld, die het symbool zijn van onder meer liefde, vruchtbaarheid, genezing en vrede. Elke dag van het jaar een overdenking, met soms wat rituelen om maken van talismannen.
Heel mooi en interessant boek.
 

Sythove, Merlin – Moderne Hekserij
Informatie

Zutter, Jan de – De Heggenrijder
Hardcover | 174 Pagina’s | Davidsfonds | 2002
Joran wil net zo’n computer als zijn vriendin Hannah. Om het geld daarvoor bijeen te sparen, begint hij als tuinhulpje bij Mevrouw Bara. Snel merkt Joran dat er iets vreemds aan de hand is met de oudere dame. Ze bezorgt hem koude rillingen, telkens ze hem aankijkt.
Mevrouw Bara wil hem inwijden in de geheime Kunst van de Wijzen. Daarvoor moet Joran in de leer bij de oude Isembart. Er is maar één probleem: Isembart is al achthonderd jaar dood! Via een heilige eik, een poort naar het verleden, gaat Joran terug in de tijd. Hij komt terecht in een wereld vol magie, tovenarij, elfen en heksen.
De heggenrijder is het eerste jeugdboek van Jan de Zutter dat bij Davidsfonds/Infodok verschijnt. Eerder schreef hij al het jeugdboekenweekgeschenk Tessa Hagha. De heggenrijder balanceert op de grens tussen het alledaagse en het wonderlijke van magie. Een sfeervol fantasyverhaal vol onverwachte wendingen en orginele personages.
 

Zutter, Jan de – Eko Eko, Een halve eeuw wicca
Hardcover | 254 Pagina’s | Uitgeverij Houtekiet | Houtekiet | 2003
In 1954, een halve eeuw geleden, verscheen in Groot-Brittanië het boek Witchcraft Today. Daarin beschreef de brit Gerald Gardner (Dit boek heb ik trouwens ook, klein maar fijn) de ontdekking van een oeroude heidense heksenreligie. Volgens hem was het voorchristelijke geloof van deze heksen bewaard gebleven in één coven – een groep – die actief was in een woud in het zuiden van Engeland. Nu, 50 jaar later, bekennen wereldwijd zo’n drie miljoen mensen zich tot de moderne hekserij. In de VS is het de snelst groeiende religie en ook in Vlaanderen en Nederland neemt het aantal actieve heksencovens toe. 10 Jaar geleden schreef Jaan de Zutter De schaduw van de Maan, een boek over de opkomst van wicca in onze contreien. Naar aanleiding van een halve eeuw wicca werd dit geactualiseerd en fors uitgebreid met nieuwe gegevens en extra hoofdstukken. Het resultaat is Eko, Eko: het ultieme standaardwerk over de moderne hekserij, met unieke kleurenfoto’s uit het privéarchief van de auteur. De titel verwijst naar de aanhef van een lied dat tijdens heksenbijeenkomsten door wicca’s wordt gezongen
“Eko Eko Azarak
Eko Eko Zamilac
Eko Eko Karnayna
Eko Eko Aradia.
Ik heb dit boek nu zelf, en eerlijk is eerlijk, wat ik er nu uit gelezen heb is goed en duidelijk. Goede informatie, vind het zelf geen boek voor beginners.
Recencies:
De Vlaamse auteur is journalist/publicist en liet zich inwijden in een ‘coven’ van heksen. Hij publiceerde eerder ‘De schaduw van de maan’ en ‘Abracadabra’*over wicca en ‘Heidenen voor het blok’**, over verbanden tussen moderne niet-christelijke religievormen en rechts-extremisme (‘eco-fascisme’). De schrijver maakt aannemelijk dat hij juist door tot de wicca-beweging toe te treden met kennis van zaken en uit directe ervaring over deze onderwerpen kan schrijven. De ondertitel ‘een halve eeuw wicca’ slaat op zijn visie dat moderne vormen van hekserij niet zonder meer terug te voeren zijn op een continue overlevering uit oude tijden maar eerder opnieuw zijn geintroduceerd, met name door de Engelsman Gerald Gardner, ‘vader van de moderne wicca’. Veel aandacht voor de historie van de hekserij, geloofsvormen, rituelen, ‘graden van de hekserij’, verbindingen met bijv. ecologische beweging, overeenkomsten en verschillen met andere religies. Een gedegen journalistiek, semi-wetenscheppelijk werk, doorspekt met anekdotes over ervaringen van de auteur zelf en anderen. Geillustreerd met zwartwitte en kleurenfoto’s (waaronder enkele naakten). Uitgebreide literatuurlijst en lijst van websites. Kaft met kleurenfoto van bemoste takken.
 

Zutter, Jan de – De schaduw van de maan
155 pagina’s | Uitgeverij Houtekiet | maart 1998
Eko eko Azarak
Eko eko Zamilac
Eko eko Karnayna
Eko eko Aradia
Bovenstaande tekst is bekend bij kleine groepjes mensen in Europa, de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-zeeland en Japan. Ze komen samen bij volle maan en dansen rond een ketel met vuur. Acht keer per jaar ontmoeten deze moderne heksen elkaar op een sabbat. Ze vieren dan het wisselen van de seizoenen, het eindeloze ritme van dood en wedergeboorte in de natuur. De heksen komen samen in kleine groepen die men covens noemt. Zowel mannen als vrouwen maken er deel van uit.
Moderne hekserij of Wicca ontstond zowat een halve eeuw geleden in Engeland, maar de beweging beroept zich op de veel oudere pre-christenlijke tradities in West-europa. In de afgelopen decennia is het aantal heksen steeds toegenomen. De volgelingen komen uit de hippiebeweging van de jaren ’60, het feminisme van de jaren ’70, de groene beweging en de New Age van de jaren ’80 … De troeven van de moderne hekserij zijn haar aandacht voor de natuur, haar respect voor de vrouw, haar tolerantie en vrijheidsstreven. Critici verwerpen de Wicca als een oppervlakkige ‘vrijetijdsgodsdienst’ die gebaseerd is op verzinsels.
Journalist Jan de Zutter sprak met verschillende hedendaagse heksen in België, Nederland, Groot-Brittannië en Duitsland. Nadat hij eerst uitzonderlijk werd toegelaten op een Yule-sabbat in een grot in de Belgische Ardennen, kon hij nog verschillende sabbats bijwonen in nederland, Duitsland en Vlaanderen. Hij werd ook ingewijd in een heksen-coven. In Duitsland woonde hij een internationaal heksencongres bij.
Jan de Zutter beschrijft in De Schaduw van de Maan de sabbats, de heksenrituelen, het godsbeekd van de Wicca en schetst de geschiedenis van een beweging die voor velen geheimzinnig en soms zelfs bedreigend overkomt. Het voorwoord werd geschreven door de psychologe Vivianne Crowley, de leading lady van de hedendaagse britse hekserij en auteur van enkele belangrijke boeken over hekserij en paganisme.