Wat is Hekserij?
Voor de komst van de Romeinen en het Christendom naar Noord- en West-Europa, waren het de sjamanen, de priesteressen en de priesters die, ingebed in de Keltische tradities, de functies bekleedden van genezer(es), psycholoog, vroedvrouw, medium en magiër.
In het Oud-Engels zijn de namen wicce (vrouwelijk) en wicca (mannelijk) hieraan verbonden, of ook wel ‘Wiccans’ of in het Nederlandse gewoon ‘heksen’.
Heksen, onder welke naam of in welke functie dan ook, waren dus eigenlijk wijze vrouwen (en mannen) die hun kennis en wetenschap gebruikten ten bate van de gemeenschap.
Pas enkele eeuwen later, in de donkerste periode die Europa ooit heeft gekend, kregen de termen ‘heks’ en ‘hekserij’ de negatieve klank die er tot vandaag de dag aan kleeft. In deze periode werd Europa geteisterd door de inquisitie, een door de katholieke kerk in het leven geroepen ‘oorlog’, geleid door een groep fanatieke fundamentalisten die zich richtten op het ten gronde richten van enerzijds alle ideeën die niet conform waren aan het katholieke dogma, en anderzijds alle individuen die weigerden hun traditionele waarden en normen in te ruilen voor de monotheïstisch god van de bijbel en zijn zelf geproclameerde vertegenwoordigers. Vanwege de anti-vrouwelijke opstelling van de kerk en haar uitsluitend mannelijke vertegenwoordigers, werden voornamelijk de vrouwen het slachtoffer van deze als ‘zuivering’ verpakte terreur. Je hoefde niet eens een heks te zijn om als heks te worden gemarteld, verbrand of verdronken.
Enkele eeuwen later brak een nieuwe periode aan, die begon met de publicatie (in 1899) van ‘Aradia-het Evangelie van de Heksen’ door Charles Leland. Hiermee werd een soort Renaissance ingeleid van de zogeheten ‘Oude Religie’. Deze term werd te pas en te onpas gebruikt voor de diverse voorchristelijke tradities waarin het vrouwelijke een grote rol speelde in zowel de gedaante van ‘Moeder Natuur’ en ‘Grote Godin’ als in de gedaante van priesteres, heks en ingewijde. Tegelijk met een herleving van esoterische broederschappen, ceremoniële magie en hermetische studies (astrologie, kabbala, tarot enz.) ontvouwde zich hier een nieuwe visie op de moderne heks (zowel vrouwelijk als mannelijk) en op ‘hekserij’. Om de negatieve klank kwijt te raken die deze woorden in het verleden hadden gekregen, werd de nieuwe ‘beweging’ tot ‘Wicca’ gedoopt, in plaats van ‘hekserij’. De naam Wicca staat dus voor de religie zelf, maar ook voor de ‘beoefenaar’ ervan; wicca’s/wiccans/witches. Een andere woordkeuze, c.q. nederlandse vertaling werd dus heksen.
Hekserij nu
Heksen van nu willen vooral de voorchristelijke tradities in ere herstellen – tradities waarin godinnen en goden, vrouwen en mannen, een gemeenschappelijke weg gaan naar wijsheid en spirituele groei, naar een harmonische samenleving en naar een balans tussen natuur en cultuur. Gebruik makend van zowel de linker hersenhelft (kennis, wetenschap, analyse, mannelijk) als de rechter hersenhelft (intuïtie, dromen, visie, magie, vrouwelijk), maar ook van het lichaam als geheel (geboorte, seksualiteit, dood) en het universum (zon, maan, sterren, cycli van de natuur) proberen heksen en andere ‘heidenen/paganisten’ een harmonie te herstellen waarin de mens niet over de natuur ‘heerst’, zoals in monotheïstisch religies, maar er deel van uitmaakt. Hekserij vandaag de dag krijgt steeds meer een plaats in onze maatschappij. In Groot-Brittannië is het zelfs de snelst groeiende religie op dit moment. Omdat hekserij geen bepaald ‘dogma’ heeft, is er in de loop der tijd een behoorlijke variatie aan heksen en stijlen ontstaan. Heksen als Alex Sanders en Gerald Gardner kregen vele aanhangers en zodoende zijn o.a. de “Alexandrian” en “Gardnerian” tradities ontstaan.
Naast de traditie, zijn er covens (heksenkringen) die zich vooral richten op de Godin (o.a. de Dianics), eclectische covens/heksen (die tradities als het ware ‘mengen’ naar eigen inzicht), solitaire heksen (die alleen, dus zonder coven werken) er zijn keukenheksen (zich vooral met kruiden, recepten, drankjes e.d. bezig houden).
Hekserij in je leven inpassen
Niet iedereen heeft evenveel mogelijkheid om genoeg aandacht te schenken aan Wicca. Misschien omdat je er niet zoveel tijd voor vrij kunt maken, of omdat je het misschien liever niet aan de mensen om je heen verteld en je jezelf dus “stiekem” met wicca bezig moet houden. Dit klinkt misschien een beetje alsof wicca ook inderdaad iets stiekems is, iets waar een taboe op rust en, ook al wordt het steeds meer geaccepteerd, de mensen waar je het meest van houdt zullen het inderdaad misschien niet begrijpen, vooral als je misschien al met een andere religie opgevoed bent. Zijn je ouders bijvoorbeeld christelijk en vertel jij ze dat je heks bent, dan zullen ze dat waarschijnlijk opvatten alsof je de duivel vereerd of iets dergelijks. De een zal dus gewoon openlijk een altaar in zijn/haar huiskamer zetten, de ander zal tijdens het uitlaten van de hond stilletjes een klein ritueeltje doen, verschil moet er wezen. Om tegenwoordig heks of wiccan te zijn, hoef je je echt niet te behangen met pentagrammen of voortdurend in zwart gekleed te zijn. Je hoeft je ook niet bij een coven aan te sluiten of ingewijd te worden. Als je een heks bent, voel je dat in je bloed, en dat is genoeg, zegt men vaak. Velen geven zichzelf het etiket ‘heks’ alhoewel anderen (zeker vanuit de traditie) zich afvragen hoe terecht dit zelf opgeplakte etiket wel is.
Leer eerst eens te luisteren naar de cyclus van het leven; de seizoenen, te ervaren wat de seizoenen en diens wisselingen binnen in jou doen. Maar ook de invloed van de maanstanden leren ervaren, de cyclussen binnen de cyclussen.
Verder zijn er momenteel zat boeken op dit gebied om solitair echt serieus aan de slag te gaan met Hekserij en Wicca. (zie mijn boekenkast).
Probeer wel zoveel mogelijk te leren, te lezen en te ervaren, een echte ‘heks’ is namelijk nooit uitgeleerd!